Εισαγωγή στις Στρατιωτικές Σχολές: Θέλουμε ηγέτες τεχνοκράτες ή μαχητές; (Του Ε. Πνευματικού)

Τα τελευταία δύο χρόνια είχαν δει το φως της δημοσιότητας πολλές απόψεις σχετικά με τις εισαγωγικές εξετάσεις για τις στρατιωτικές σχολές. 

Ορισμένες έφταναν μέχρι την κατάργηση των Πανελληνίων εξετάσεων και άλλες στη δημιουργία ξεχωριστού επιστημονικού πεδίου για τους υποψηφίους των στρατιωτικών σχολών. 

Το 2013 ο υπουργός Παιδείας κ. Αρβανιτόπουλος δήλωνε ότι κατόπιν αναλυτικών μελετών το 6ο επιστημονικό πεδίο για τις στρατιωτικές σχολές προκρίνεται ως η καλύτερη λύση. 


Τελικά την Πέμπτη 29 Μαΐου 2015 ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας οι σχολές και τα επιστημονικά πεδία. Σύμφωνα με την ανακοίνωση το Υπουργείο Παιδείας έκανε αποδεκτή την πρόταση του ΓΕΕΘΑ και ενέταξε τα ΑΣΕΙ (ΣΣΕ, ΣΝΔ, ΣΙ) και ΑΣΣΥ (ΣΜΥ, ΣΜΥΝ, ΣΤΥΑ, ΣΥΔ) στο 2ο επιστημονικό πεδίο (τεχνολογικές και θετικές επιστήμες). Η ΣΑΝ και η ΣΣΑΣ (ιατροί) εντάχθηκαν στο 3ο ΕΠ, η ΣΣΑΣ (ψυχολόγοι - ΣΣΝΣ) στο 1ο ΕΠ και οι ΣΣΑΣ (οικονομικοί) στο 5ο ΕΠ. 

Η συζήτηση και η επιχειρηματολογία για το 6ο επιστημονικό πεδίο που δεν έγινε, θα μπορούσε να είναι εκτενής και ανάλογη με την προσέγγιση εκάστου αναλυτή. Το θέμα όμως δεν είναι «τι συνέβη», αλλά τι σημαίνει η επιλογή αναζήτησης νέων ηγητόρων (ΣΣΕ- ΣΝΔ – ΣΙ) από τις θετικές και τεχνολογικές επιστήμες.
Σύμφωνα με τα εγχειρίδια στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον συναντώνται τρία πρότυπα «ηγέτη»:

Ο «κλασσικός» Ηγέτης /Ηγέτης Μαχητής, οποίος εμφορείται από τις γνωστές στρατιωτικές αξίες. Διακρίνεται από ψυχική και σωματική αντοχή, ηγετικές ικανότητες χειρισμού προσωπικού, αφοσίωση στο καθήκαν, στρατιωτική τιμή και αγάπη για την πατρίδα. 

Ο Ηγέτης «Τεχνοκράτης» κάτοχος της στρατιωτικής επιστήμης και τέχνης που είναι ικανός να παρακολουθεί το σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον και τις εξελίξεις της τεχνολογίας και των επιστημών. Είναι ο σύμβουλος θεμάτων που άπτονται Αμυντικής Διπλωματίας και της Πολιτικο – στρατιωτικής συνεργασίας σε εθνικό και διεθνές περιβάλλον.

Ο Ηγέτης «Άνθρωπος». Η πολυσύνθετη και ολοκληρωμένη προσωπικότητα πλήρως συνδεδεμένη με το κοινωνικό περιβάλλον από το οποίο προέρχεται και του οποίου τις αξίες υπηρετεί. Η απλότητα στη συμπεριφορά , οι γνώσεις γενικού ενδιαφέροντος, η κοινωνικότητα και οι επικοινωνιακές δεξιότητες συνθέτουν την προσωπικότητα που εμπνέει, δημιουργεί, καινοτομεί και αποτελεί το παράδειγμα προς μίμηση.

Τα τρία κρίσιμα ηγετικά χαρακτηριστικά είναι:

Χαρακτήρας. Ένας ηγέτης με χαρακτήρα ακολουθεί τις Αξίες των ΕΔ, ζει με βάση την επαγγελματική ηθική, αντανακλά το ήθος του μαχητή, μεριμνά για το προσωπικό και τις οικογένειές τους.
Παρουσία. Ένας ηγέτης με παρουσία έχει αξιοπιστία, εκπέμπει αυτοπεποίθηση και καλλιεργεί εμπιστοσύνη. Η παρουσία μεταδίδεται μέσω πράξεων, εμφάνισης, παρουσιαστικού και λόγου.
Νοημοσύνη. Ένας ηγέτης με νοημοσύνη έχει την ικανότητα να κατανοεί πολύπλοκες καταστάσεις , να αντιλαμβάνεται τι πρέπει να γίνει και να λειτουργεί ομαδικά για να το πετύχει. Οι ηγέτες πρέπει να έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν τη λογική, να σκέφτονται με κρίση και με δημιουργικό τρόπο, να προβλέπου συνέπειες και να λύνουν προβλήματα.

Οπότε αν θέλουμε να αντιστοιχίσουμε πρότυπο ηγέτη με κρίσιμο χαρακτηριστικό θα έχουμε: Τον «Κλασσικό» Ηγέτη με κρίσιμο χαρακτηριστικό την Παρουσία, τον Ηγέτη «Τεχνοκράτη» με κύριο χαρακτηριστικό την Νοημοσύνη και τον Ηγέτη «Άνθρωπο» με κύριο χαρακτηριστικό τον Χαρακτήρα. 


Η ένταξη των στρατιωτικών σχολών στο 2ο επιστημονικό πεδίο (θετικές και τεχνολογικές επιστήμες) δείχνει ότι η τελική επιλογή του ΓΕΕΘΑ, στοχεύει στον Ηγέτη «Τεχνοκράτη» με κρίσιμο χαρακτηριστικό την νοημοσύνη. Η υπηρεσία εκτιμά ότι στο πολυδιάστατο, ευμετάβλητο και ασαφές επιχειρησιακό περιβάλλον θα πρέπει να ενταχθούν οι «φίλοι» των μαθηματικών και της φυσικής, οι «πρακτικοί», τα δυνατά μυαλά. Το ΓΕΕΘΑ και ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός κ. Κωσταράκος μετά από τέσσερα χρόνια, φαίνεται να συγκλίνει σε αυτό το πρότυπο ηγέτη. Οι δράσεις που ανέλαβε τα τελευταία χρόνια (μεταπτυχιακά, κυβερνοάμυνα κ.λ.π) , συνηγορούν με την επιλογή του.

Σίγουρα όμως θα βρούμε αντίλογο για το επιστημονικό πεδίο ένταξης των στρατιωτικών σχολών και κυρίως από όσους υπερασπίζονται τον Ηγέτη «Άνθωπος». Η λέξη «ανθρωποκεντρική διοίκηση» δεν λείπει από καμία ημερήσια διαταγή, κατευθύνσεις και προτροπές. Επίσης είναι κοινά αποδεκτό ότι ο άνθρωπος είναι ο κρίσιμος πολλαπλασιαστής ισχύος που υπερτερεί της τεχνολογίας. Οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες όμως εντάσσονται στο 1Ο επιστημονικό πεδίο. Άρα οι έχοντες «κλίση» στον άνθρωπο και την κοινωνία δεν θα έχουν δυνατότητα εισαγωγής στις στρατιωτικές σχολές.

Το ζητούμενο είναι να καλλιεργούνται διαχρονικά ηγέτες που θα συνδυάζουν τα τρία πρότυπα και τα τρία κρίσιμα χαρακτηριστικά. Αυτό είναι η πρόκληση για το ΓΕΕΘΑ και τα ΓΕ. 

Σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια των νέων «τεχνοκρατών» ηγετών θα παίξουν οι παραγωγικές σχολές (ΣΣΕ – ΣΝΔ – ΣΙ). Αυτές θα πρέπει τώρα να δώσουν το βάρος στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές καθώς και στις δεξιότητες (ψυχική και σωματική αντοχή) του Κλασσικού Ηγέτη Μαχητή για να καλύψουν τα κενά, που λόγω κατεύθυνσης σπουδών (2ο επιστημονικό πεδίο) θα έχουν οι νέοι μαθητές των παραγωγικών σχολών.

Ο προσανατολισμός των ΑΣΕΙ σε Φυσικομαθηματικές Σχολές και Σχολές Μηχανικών, λόγω γνωστικού υποβάθρου των εισακτέων, δεν θα είναι εύστοχη επιλογή. Είναι προτιμότερο να επιλεχθεί η εκπαίδευση που θα επιτυγχάνει το τρίπτυχο πρότυπο του ηγέτη (μαχητής, άνθρωπος , τεχνοκράτης). Η ειδίκευση των ηγητόρων μπορεί να επιτευχθεί μέσω των κατάλληλων κλαδικών δομών εκπαίδευσης. 

Πηγή: www.onalert.gr/