Όταν το Πολεμικό Ναυτικό κάνει το συνήγορο του διαβόλου.

Είτε επρόκειτο για τον εκσυγχρονισμό του παλιού υποβρυχίου «Ωκεανός», ή την (μη) παραλαβή του νεόδμητου υποβρυχίου «Παπανικολής», το Πολεμικό Ναυτικό έχει αναγκαστεί να κάνει αρκετές φορές κατά το παρελθόν το συνήγορο του διαβόλου.

Η αιτία που το Πολεμικό Ναυτικό φέρεται να έχει λάβει τον δημόσιο λόγο είναι για τα παλιά και καταπονεμένα αεροσκάφη P-3 Orion, τα οποία μετά την άνω 20ετίας υπηρεσίας με τα χρώματα των Ηνωμένων Πολιτειών, κατέληξαν στο Πολεμικό Ναυτικό, όπου και παρέμειναν λειτουργικά για πάνω από μια 10ετία, έως ότου καθηλωθούν στο σύνολό τους το αργότερο από το 2009.

Το 1992 το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε την αγορά έξι Ρ-3Β ORION TACNAVMOD από τα αποθέματα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ (USN).
Τον Φεβρουάριο του 1996 ολοκληρώθηκε η κατασκευή των εγκαταστάσεων για την υποστήριξη των νέων ΑΦΝΣ. Τον Μάϊο του ίδιου έτους παρελήφθη το πρώτο Ρ-3Β ενώ μέχρι το Φεβρουάριο του 1996 είχε ολοκληρωθεί η παραλαβή και των έξι Ρ-3Β.

Αν και έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι τα Ρ-3 του Πολεμικού Ναυτικού «όργωναν» την Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά λόγω της μεγάλης αυτονομίας τους, αυτό δεν ευσταθεί. Πολύ γρήγορα άρχισαν να καθηλώνονται - το ένα μετά το άλλο, έτσι αναφέρθηκε κατά το χρόνο από το Πολεμικό Ναυτικό, όπως απλά η συντήρήσή τους και η συνέχιση της λειτουργίας τους είναι μια ακριβή υπόθεση. Κατά το χρόνο της καθήλωσης τα αεροσκάφη είχαν κατά μέσο όρο συμπληρώσει περίπου 8.000 πτητικές ώρες, με μακράν τις περισσότερες ώρες σε υπηρεσία με το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ.

Είναι μια πραγματικότητα ότι τα εν λόγω αεροσκάφη πολύ λίγο πέταξαν με τα διακριτικά του Πολεμικού Ναυτικού, όπως και ότι το σύνολο των αποστολών που ολοκλήρωσαν στην Μεσόγειο δεν κατηγοροποιούνται ως «απαιτητικές». Άλλωστε, τα Orion σε χρήση με το Πολεμικό Ναυτικό, ως αεροσκάφη ανθυποβρυχιακού αγώνα ήταν έναντι των τουρκικών υποβρυχίων τεχνολογικά ξεπερασμένα (πανάρχαιος εξοπλισμός), όπως ο εντοπισμός ενός τουρκικού υποβρυχίου ήταν δυνατόν μόνο από σύμπτωση - το αεροσκάφος έπρεπε να περάσει «πάνω» από το υποβρύχιο ώστε να καταστεί δυνατόν ο εντοπισμός του υποβρυχίου μέσω της «ουράς» του αεροσκάφους: Εκεί ήταν εγκατεστημένη μια συσκευή παρακολούθησης ηλεκτρομαγνητικών ανωμαλιών. Όσο για τις δυνατότητες αγώνα επιφανείας σε παράκτιες περιοχές, ολοκληρωτικά ανύπαρκτες.

Βέβαια, το Πολεμικό Ναυτικό ουδέποτε τα χρειάστηκε για να εντοπίσει τα τουρκικά υποβρύχια. Για τον σκοπό αυτό έχει προμηθευτεί άλλα, πολύ πιο σύγχρονα αερομέσα. Εάν τώρα αλλάξει κάτι σε σχέση με αυτές τις δυνατότητες, είναι ένα ερώτημα.

Τα καθηλωμένα P-3 Orion του ΠΝ είναι μετά από τόσα χρόνια αεροσκάφη με περιορισμούς, λόγω ακριβώς των δομικών συστατικών τους - φτερά και οι οριζόντιοι σταθεροποιητές, επλήγησαν από την κόπωση και τη διάβρωση μετά από 35 χρόνια λειτουργίας. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, προς το παρόν ακόμη ο κύριος χρήστης αυτού του αεροσκάφους, αποσύρει σε γενικές γραμμές τα αεροσκάφη του από την λειτουργία, για τον σκοπό του παροπλισμού ή του εκσυγχρονισμού,  όταν επιτυγχάνεται κόπωση μεταξύ 60 και 80 σε μια κλίμακα από 100.

Το τετρακινητήριο P-3 Orion, ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας που λειτουργεί αποκλειστικά από χερσαίες βάσεις, έχει όντως κερδίσει μια φήμη ως ένα εργαλείο ανεύρεσης υποβρυχίων στον βυθό του ωκεανού - μέσα από σχεδόν 50 χρόνια υπηρεσίας, από την πυραυλική κρίση στην Κούβα έως τις περιπολίες καθ 'όλο το εικοσιτετράωρο σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη κατά  τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Με περί τα 435 αεροσκάφη σε όλο τον κόσμο (650 κομμάτια κατασκευάστηκαν συνολικά) το αεροσκάφος είναι σε υπηρεσία σε 17 χώρες. Ξανά και ξανά, το P-3 έχει αποδείξει ότι είναι εξαιρετικά καλά προσαρμοσμένο για τις ναυτικές αποστολές. Εξοπλισμένο ως αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας, το P-3 εκτελεί τις αποστολές του για μεγάλες χρονικές περιόδους και μακριά από τις εγκαταστάσεις υποστήριξης.

Εκτός από το Πολεμικό Ναυτικό, το αεροσκάφος βρίσκεται σήμερα σε χρήση στις: HΠΑ, Ιαπωνία (σε διαδικασία αντικατάστασης στον 2ο μεγαλύτερο χρήστη), Αυστραλία, Βραζιλία, Χιλή, Ιράν (με δυνατότητες ανεφοδιασμού εν πτήσει), Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Πακιστάν, Πορτογαλία, Ισπανία, Νότια Κορέα, Ταιβάν, Ταιλάνδη.

Τα P-3 Orion είναι μεγάλα αεροσκάφη, μεγάλης εμβέλειας, και έτσι ακριβά στην λειτουργία και τη συντήρηση. Ειδικά, όπως πετούν συνεχώς πάνω από την θάλασσα, παρουσιάζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διάβρωσης που παρατηρούνται σε αυτές τις περιπτώσεις. Γενικά η διάβρωση είναι ένα κοινό πρόβλημα στα P-3 επειδή το αλουμίνιο που χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή τους είναι ο ίδιος τύπος που χρησιμοποιήθηκε στα βομβαρδιστικά Β-29  του Β'Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά τα παλαιότερα υλικά είναι πιο επιρρεπή σε διάβρωση από εκείνα που χρησιμοποιούνται στις νεότερες γενιές των αεροσκαφών.

Σε περιπτώσεις ιδιαίτερης κόπωσης και διάβρωσης, μετά από τόσα χρόνια λειτουργίας, η ενδιάμεση λύση ακούσει στο όνομα ενός προγράμματος επέκτασης της διάρκειας ζωής του αεροσκάφους (MLU ή SLEP τα συνηθη αγγλικά ακρωνύμια). Ο κύριος σκοπός αυτού του προγράμματος είναι να επεκταθεί η χρησιμότητα του σκελετού του αεροσκάφους για το σύνολο της ζωής που δίνεται στην άτρακτο από τον κατασκευαστή (24.000 ώρες για την περίπτωση), γενικά να αναβαθμιστεί η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το υλικό και να βελτιωθεί η αξιοπιστία του.

Παράλληλα, μπορούν να γίνουν και άλλες εργασίες που αφορούν τα συστήματα του αεροσκάφους, όπως οι διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές, οι υπολογιστές και το λογισμικό, αλλά και όλες οι απαραίτητες εργασίες που αφορούν τυχόν υφιστάμενα όπλα του αεροσκάφους, όπως βόμβες, βλήματα και τορπίλες.

Όταν τα προγράμματα «δεν βγαίνουν»

Πολλές φορές όμως τέτοια προγράμματα εκσυγχρονσιμού και επέκτασης του λειτουργικού ωφέλιμου έχουν αναδειχτεί περισσότερο ακριβά σε σχέση με την απόκτηση νεών αεροσκαφών. Χαρακτηριστική η περίπτωση των οκτώ Orion με τα χρώματα του Γερμανικού Ναυτικού. Αποκτήθηκαν μεταχειρισμένα από την Ολλανδία πριν από μια περίπου 10ετία, όπου τα αεροσκάφη ολοκλήρωσαν δύο προγράμματα εκσυγχρονισμού σε ολλανδική υπηρεσία, και στη συνέχεια δαπανήθηκαν από τους Γερμανούς περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ για να είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας τις αποστολές στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας στο Ανατολικό Κέρας της Αφρικής. Και σα να μην έφτανε αυτό, απαιτούνται τώρα άλλα 250 εκατομμύρια ευρώ για εργασίες δομικής αναβάθμισης. Και παρά την προσπάθεια, αυτή τη στιγμή λειτουργικά είναι μόνο τρία.

Εν κατακλείδι,

όπως αναφέρεται και στο συμπέρασμα της τοποθέτησης του ΠΝ, εάν δεν έρθει προσεχώς κάποιο, όποιο, αεροσκάφος Ναυτικής Συνεργασίας, δεν θα έρθει απολύτως τίποτε για τα επόμενα πολλά χρόνια. Αυτό μεταφράζεται και αλλιώς: Ενα ακόμη εξοπλιστικό πρόγρμμα που έτυχε πολυετών ερασιτεχνικών χειρισμών. Πρέπει τώρα να πληρώσουμε τα «σπασμένα φτερά»;

Πηγή: www.defencenews.gr/